“เอาใจใส่งาน” หรือ “เอางานมาใส่ใจ”

เคยถามตัวเองไหมว่า “เราเอาใจใส่งาน หรือเอางานมาใส่ใจ” เราทุกข์เพราะการทำงาน หรือทุกข์เพราะเก็บปัญหาที่ทำงานมาใส่ชีวิต

เมื่อความวุ่นวายในจิตใจมีมากขึ้น การเข้าถึงความทุกข์จึงเร็วขึ้น “ส่องเฟซบุ๊กแป๊บหนึ่งก็ทุกข์แล้ว” เมื่อก่อน กว่าความทุกข์จะเดินทางมาถึงเราต้องรอคนอื่นมาเล่าให้ฟัง วันนี้ไม่ต้องรอ “แค่นั่งอ่านไลน์ในห้องน้ำก็ทุกข์แล้ว”

“ในความสุขก็มีความทุกข์ ในความทุกข์ก็มีความสุข” ในทางพระพุทธศาสนา เราอาจเคยได้ยินหรือเข้าถึงธรรมะข้อนี้คือ “ชีวิตที่มีแต่ความสุข ไม่เรียกว่าชีวิต” เพราะ ความจริงของชีวิตมีทั้งสุขและทุกข์ สุขต้องมีทุกข์มาเจือปนบ้าง แต่ความทุกข์ที่เกิดขึ้น เราต้องจับให้มั่นว่าทุกข์กายหรือทุกข์ใจ เหนื่อยกายหรือเหนื่อยใจ ท้อกาย หรือท้อใจ

ความสุขหนึ่งของคนทำงาน คือ การทำงานไม่คั่งค้าง ใน มงคลสูตร 38 ประการ ข้อที่ 14 ได้กล่าวถึงการทำงานไม่คั่งค้าง ว่า “อนากุลา จ กมฺมนฺตา ” เป็นมงคลชีวิตของคนทำงานอีกข้อหนึ่งที่สำคัญ

“หน้าที่” มี 2 ลักษณะ 1. หน้าที่โดยธรรมชาติ คือ เป็นลูก เป็นพี่ เป็นน้อง เป็นพ่อ เป็นแม่ เป็นสามี เป็นภรรยา 2. หน้าที่โดยการแต่งตั้ง คือ หน้าที่การงานที่ได้รับมอบหมาย

“การทำงาน” ภาษาพระก็คือ “อุบายเลี้ยงดูชีวิต” คนไม่มีงานทำ ไม่มีเงินใช้ ยังไม่น่าห่วงเท่ากับคนที่ไม่มีเป้าหมายชีวิต

สาเหตุของการทำงานที่คั่งค้างในทางพระพุทธศาสนา สรุปไว้ 4 ประการ คือ

1.ทำงานไม่ถูกกาลเทศะ บางคน 3 ทุ่มแล้วยังไม่ได้กลับบ้าน คนๆนี้อาจไม่ใช่คนขยัน แต่ทำงานคั่งค้าง ดังนั้น เราต้องขยันให้ถูกที่ ทำดีให้ถูกเวลา โบราณว่าอย่างนั้น

2. อยากทำแต่ไม่ถูกวิธี สามัคคีก็ไม่เกิด บางคนอยากทำงานมาก แต่ทำไปเดี๋ยวเกิดไปล้ำเส้นงานของคนอื่น ทำไปแล้วก็ผิดพลาด ไม่ถูกวิธี สามัคคีก็ไม่เกิด

3. ไม่ยอมทำ ผัดวันประกันพรุ่ง มักมีข้ออ้างว่า เช้านัก สายนัก ร้อนนัก หนาวนัก หิวนัก อิ่มหนัก เอาไว้ทำพรุ่งนี้ เอาไว้ทำอาทิตย์หน้า เอาไว้ทำเดือนหน้า เอาไว้ทำปีหน้า เอาไว้ชาติหน้า สุดท้ายก็ไม่ได้ทำ

4. ทำย่อหย่อนไม่เต็มกำลัง ไม่รักความก้าวหน้า มีความสามารถดี แต่ไม่ค่อยทำหน้าที่ ตรงกับวลีของเจ้าของกิจการสหกรณ์แท็กซี่บริษัทใหญ่ ท่านหนึ่งกล่าวไว้ว่า “ไม่หลบ ไม่อู้ ก็สู้ไม่ไหว ถ้าจะหลบ จะอู้ ก็ต้องหูตาไว”

ถ้าหากทำงานคั่งค้าง ครบทั้ง 4 ข้อนี้ สิ่งที่จะเกิดขึ้นมีอยู่ 2 อย่าง คือ ย่ำอยู่กับที่ และ ไม่มีความเจริญเกิดขึ้นในชีวิต พระพุทธเจ้าจึงมีทางออกจากเหตุของการทำงานคั่งค้าง ด้วยหลักธรรม 4 ประการ คือ 1. ขยันทำตามหน้าที่ 2. มีความไม่ประมาท 3. ฉลาดรู้เท่าทัน 4. จัดการงานดี

คนโบราณท่านสอนว่าไว้ คนจะมีความสุขในการทำงาน ต้องรักงานที่ทำ และทำงานที่รัก แต่หากไม่ได้ทำงานที่รัก ก็ควรฝึกใจให้รักงานที่ทำ อย่าไปเอาปัญหาในที่ทำงาน มาใส่ใจจนนอนไม่หลับ

โยม…..ไม่ใช่ประธานบริษัทนะ แต่เราคือ “ผู้จัดการความทุกข์”

……………………………………………

คอลัมน์ : ลานธรรม

โดย : พระสุธีวชิรปฏิภาณ ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ประธานพระธรรมวิทยากรเครือข่ายธรรมะอารมณ์ดี