ผู้สื่อข่าวรายงานบรรยายกาศการไหลเรือไฟบนลำน้ำหมัน ซอยเทศบาล 4 เขตเทศบาลตำบลด่านซ้าย อ.ด่านซ้าย จ.เลย ซึ่งเป็นประเพณีที่สืบทอดกันมากว่า 400 ปี เป็นประเพณีที่แปลกและยิ่งใหญ่ตามแบบโบราณสืบทอดกันมากว่า 400 ปี
พระสิริรัตนเมธี เจ้าอาวาสวัดโพนชัย เล่าว่า มีการเล่าขานสืบต่อกันมา โดยไม่มีการบันทึกไว้เป็นหลักฐาน ทราบว่า ประเพณีไหลเรือไฟลุ่มน้ำหมันเป็นเอกลัษณ์ ของชาวด่านซ้าย โดยมีการทำเรือ และแพจากต้นกล้วย จะจัดทำขึ้น 3 ลำ คือ ม้า จระเข้ และเรือ ซึ่งมีความหมายเกี่ยวกับพระพุทธศาสนาและการบูชาแม่น้ำ
ในสมัยก่อน ก่อนจะออกพรรษาพระเณรทำการอัญเชิญเรือประจำวัดโพนชัยซึ่งมีชื่อว่า นางหลาวทอง ลงท่าวังเวิน เพื่อพายเรือไปตกแต่งลำธารทั้งสองฝั่งแม่น้ำหมัน มีประเพณีการแข่งเรือยาวที่ลำน้ำหมันและมีเรือจากหลายวัด ได้มาทำการแข่งขัน แต่ปัจจุบันเปลี่ยนไปตามยุคสมัยลำธารตื้นเขิน ทำให้ประเพณีหายไป ต่อมาลำน้ำหมันตื้นเขิน ต่อมาพระเณรพร้อมด้วยคณะญาติโยมได้ร่วมช่วยกันในการประกอบเรือไฟ ปัจจุบันได้ย้ายไปประกอบที่บ้านเหนือซึ่งใกล้สถานที่ไหลเรือไฟและการประกอบเรือไฟ ส่วนมากจะใช้ ไม้ไผ่หนามและต้นกล้วยลำใหญ่ เพื่อไม่ให้เรือจมน้ำและบางครั้งพระเณรต้องปีนตีนไผ่หนามในการตัดเพื่อมาใช้ในการประกอบพิธีไหลเรือไฟ ส่วนความหมายเรือไฟที่จัดทำขึ้น เรือ หมายถึง การพายเรือข้ามพ้นวัฏฏะสงสารของมนุษย์ ม้า หมายถึง พาหนะของเจ้าชายสิทธัตถะกุมารที่ใช้ในออกผนวชเป็นพระภิกษุ จระเข้ หมายถึง สัญญลักษณ์แสดงถึงการบูชาแม่น้ำ ซึ่งจระเข้เป็นสัตว์ที่ดุร้าย และบูชาแม่น้ำเพื่อมิให้เกิดอาเพศร้ายเกี่ยวกับน้ำ
ในการปล่อยเรือไฟ มีเจ้าแม่นางเที่ยม นางประกายมาศ เชื้อบุญมี ผู้นำทางจิตวิญญาณแห่งอำเภอด่านซ้าย พร้อมนางแต่งเดินทางด้วยเท้า พร้อมปี่กลอง จากบ้านพักระยะทางราว 500 เมตร มาเป็นประธานปล่อยเรือไฟ จำนวน 3 ลำ โดยมีพระและเณรค้ำท่อแพไปตามลำน้ำหมัน ไปสิ้นสุดขึ้นที่ท่าวังเวิน ภายในวัดโพนชัย ที่ห่างไป 1 กม. เป็นอันเสร็จพิธี
นายจริยาทร สูหู่ ผู้อำนวยการ ททท.สำนักงานเลย กล่าวว่า เป็นประเพณีที่น่าสนใจ ควรส่งเสริมและอนุรักษ์ให้เป็นมรดกของชาติ เนื่องจากประดิษฐ์จากธรรมชาติ เช่น แพ และตัวสัตว์ทำจากค้นกล้วย และไม้ไผ่ ส่วนสิ่งที่ให้ความสว่างทำจาก “หมากแตก” สมุนไพร ให้พลังงานพื้นบ้าน โดยนำมาตำและคั้นเป็นน้ำมันจุดแทนเทียนไข ซึ่ง ททท.สำนักงานเลย ได้นำเสนอแก่ ททท.เขต เพื่อบรรจุเป็นอีกสถานที่ส่งเสริมเพื่อการท่องเที่ยว เพิ่มจุดท่องเที่ยวให่แก่นักท่องเที่ยวเป็นการสร้างรายได้ให้กับท้องถิ่นต่อไป
