จากหนังสือบันทึกของแผ่นดิน 7 สมุนไพรดูแลแม่หญิง ของมูลนิธิโรงพยาบาลสมเด็จเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ได้พูดถึงกระจับ หนึ่งในสมุนไพรไทย ไว้ว่า มีสรรพคุณบำรุงน้ำนม สำหรับหญิงเพิ่งคลอดลูก ในมุมของการแพทย์แผนไทยกระจับมีคุณสมบัติหวาน เย็น ช่วยบำรุงเนื้อหนังให้บริบูรณ์ หรือบำรุงทางเสมหะซึ่งเป็นกลไกของการเสริมสร้างเนื้อเยื่อต่างๆ ทำให้ทารกเจริญเติบโตได้ดี ทำให้แม่มีน้ำนมเลี้ยงลูก
ในส่วนข้อมูลทางโภชนาการสมัยใหม่พบว่ากระจับอุดมไปด้วย แป้ง กลูโคส โปรตีน วิตามินบี วิตามินเอ เหล็ก ฟอสฟอรัส แคลเซียม แมงกานิส และฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา พบว่ากระจับมีคุณสมบัติในการต้านการอักเสบ เพิ่มภูมิคุ้มกัน บำรุงสมอง ทำให้สงบ คลายเครียด ต้านการเกิดเบาหวาน และยังมีสารต้านอนุมูลอิสระ กระจับที่เหมาะแก่การนำมาใช้เพื่อเป็นยาบำรุงอย่างเช่นที่เคยเป็นมา
ประโยชน์ทางยา เช่น ยาบำรุงกำลังกระจับสำหรับชายหญิง จะนำ ผลกระจับ 100 ผล ต้มน้ำ ทิ้งไว้ให้เย็น ปอกเปลือกออก นำเปลือกตากแดดให้แห้ง ตำผลใส่ในขวดแก้วไว้ นำผงยา 1 ช้อนโต๊ะ ใส่ผสมกับน้ำผึ้ง น้ำตาล นม ดื่มวันละ 1 ครั้ง ทุกๆวัน
ตำรับอาหาร กระจับต้มสามารถนำมาปลอกเปลือกต้มกินเล่นเป็นของว่าง นำมาทำเป็นของหวานกิน เช่น กระจับต้มน้ำขิง กระจับน้ำแข็งใสกินร่วมกับ เมล็ดบัว มะพร้าวอ่อน ใส่น้ำหวานน้ำแข็งกินเป็นของหวานและยังสามารถนำมาประกอบอาหารกินเช่น กระจับต้มซี่โครงหมู กระจับผัด และกระจับผัดพริกกุ้งนาง
นอกจากนี้ยังมี “พญาสัตบรรณ” หรือต้นตีนเป็ด บางคนอาจมองเป็นพืชที่มีกลิ่นเหม็น บางคนดมก็ว่าหอมอ่อนๆ ในความน่าประหลาดใจนี้ สรุปสรรพคุณของ พญาสัตบรรณตามปราชญ์พื้นบ้านของแต่ละพื้นที่จะใช้เป็นยาบำรุงร่างกาย รักษาโรค เช่น แก้บิด แก้ไข้มาลาเรีย แก้ไข้ รักษามะเร็ง แก้ปวด แก้อักเสบ แก้หอบหืด หลอดลมอักเสบ แก้ไอ รักษาเบาหวาน รักษาแผล แมลงสัตว์กัดต่อย ขับน้ำนม บำรุงน้ำนมในผู้หญิงหลังคลอด
อย่างไรก็ตาม สำหรับการศึกษาวิจัยสมัยใหม่ ได้มีการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับพญาสัตบรรณที่สนับสนุนการใช้ของหมอยาพื้นบ้าน เช่น มีฤทธิ์ต้านเชื้อมาลาเรีย ต้านเชื้อบิด เพิ่มภูมิคุ้มกัน เสริมการฆ่าเซลมะเร็งของยา cyclophoaphamide ต้านมะเร็ง ต้านเนื้องอก ต้านการอักเสบ ต้านอนุมูลอิสระ แก้ไอ ลดน้ำตาลในเลือด ลดความดันโลหิต เป็นต้น
สำหรับสูตรยาบำรุงร่างกาย แก่นพญาสัตบรรณต้มกิน ยาแก้ผอมแห้ง คนที่ผอมแห้ง เอาเปลือกรากต้มอาบยาแก้ปวดเมื่อย ปวดหลัง ปวดเมื่อยในหญิงหลังคลอด
เปลือกต้นพญาสัตบรรณต้มหรือแช่น้ำรวมกับพริกไทยและกระเทียม กินยาแก้หอบ ไอ เหนื่อย ปอดไม่แข็งแรง เปลือกกะทุ่มบก เปลือกต้นพญาสัตบรรณต้มกิน ยาแก้ปวดหัว, รากพญาสัตบรรณต้มกิน ยาขับปัสสาวะ ย่านริเภาทั้งห้า เปลือกต้นพญาสัตบรรณ ใบบัวบก ต้มกิน
ยาแก้ไอ ใบพญาสัตบรรณตากแห้ง ทำเป็นผง พริกไทยตำผง ผสมน้ำผึ้งทำเป็นลูกกลอนกิน แก้ไอ หอบหืด, ยาเลิกฝิ่น ใช้ยางตีนเป็ดและเปลือกมะละกอ ต้มกินรักษาฝิ่น ทำให้ไม่อยากฝิ่น, ยาแก้ช้ำใน กินยางหรือใช้เปลือกต้มกิน, ยาแก้แมลงสัคว์กัดต่อย ใช้ยางทา.
