เมื่อวันที่ 23 พ.ค. ที่ห้องดอกไม้สด สำนักหอสมุดแห่งชาติ นายกิตติพันธ์ พานสุวรรณ อธิบดีกรมศิลปากร พร้อมด้วย คณะกรรมการวรรณคดีแห่งชาติ ศาสตราจารย์กิตติคุณ ดร.ชลดา เรืองรักษ์ลิขิต และศาสตราจารย์กิตติคุณสุกัญญา สุจฉายา แถลงข่าวการประกาศยกย่องวรรณคดีเรื่อง มหาชาติคำหลวง เป็นวรรณคดีแห่งชาติ และการสัมมนาทางวิชาการเรื่อง “วรรณกรรมเรื่องมหาชาติในวัฒนธรรมไทย” โดยนายกิตติพันธ์ กล่าวว่า คณะกรรมการวรรณคดีแห่งชาติ ได้พิจารณาคัดเลือกหนังสือวรรณคดีที่มีคุณค่าโดดเด่น ทั้งความงดงามทางวรรณศิลป์ รวมถึงแนวคิดด้านสังคม จริยธรรม จารีตประเพณีและวัฒนธรรม อันทรงอิทธิพลต่อสังคมไทย เพื่อประกาศยกย่องให้เป็น “วรรณคดีแห่งชาติ” โดยที่ผ่านมาได้มีการประกาศยกย่องไปแล้ว 2 เรื่อง ได้แก่ พ.ศ. 2553 ประกาศยกย่องวรรณคดีเรื่อง “ไตรภูมิกถา” ให้เป็นยอดของวรรณคดีสมัยสุโขทัย พ.ศ. 2558 ประกาศยกย่องพระราชนิพนธ์บทละครเรื่อง “รามเกียรติ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช” เป็นวรรณคดีแห่งชาติ และล่าสุดใน พ.ศ. 2565 คณะกรรมการวรรณคดีแห่งชาติ มีมติเห็นชอบให้ประกาศยกย่องวรรณคดีเรื่อง “มหาชาติคำหลวง” เป็นวรรณคดีแห่งชาติ
อธิบดีกรมศิลปากร กล่าวต่อไปว่า สำหรับ “มหาชาติคำหลวง” เป็นวรรณคดีที่เล่าเรื่องราวของพระเวสสันดรอันเป็นพระชาติสุดท้ายของพระโพธิสัตว์ซึ่งได้บำเพ็ญบารมีครบถ้วนทั้ง 10 ประการก่อนตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถแห่งกรุงศรีอยุธยาโปรดเกล้าฯ ให้ประชุมนักปราชญ์ราชบัณฑิตร่วมกันแปลแต่งขึ้นจากเรื่องเวสสันดรชาดกซึ่งเป็นภาษาบาลีในพระไตรปิฎกเป็นคำประพันธ์ภาษาไทยเมื่อ พ.ศ. 2025 แบ่งเนื้อหาออกเป็น 13 กัณฑ์ แต่งด้วยคำประพันธ์ประเภทร่าย โคลง ฉันท์ และกาพย์อันไพเราะงดงามยิ่ง มหาชาติคำหลวง นับเป็นต้นแบบการแปลแต่งวรรณคดีพระพุทธศาสนาเรื่องอื่นๆ และเป็นต้นแบบการแต่งคำประพันธ์ในสมัยหลัง จึงถือเป็นวรรณคดีชั้นครูเรื่องสำคัญที่ทรงคุณค่ายิ่งในด้านวรรณศิลป์ ทั้งยังให้ความรู้เกี่ยวกับสังคมและประเพณีวัฒนธรรมไทย รวมถึงคติความเชื่อโดยเฉพาะเรื่องการให้ทาน พร้อมกันนี้เพื่อเป็นการเผยแพร่ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับวรรณคดีเรื่องมหาชาติคำหลวงและวรรณคดีเรื่องมหาชาติสำนวนต่างๆ ที่มีคุณค่าด้านวรรณศิลป์ตลอดจนคุณค่าด้านวัฒนธรรม ประเพณี และคติความเชื่อ จะมีการจัดสัมมนาวิชาการเรื่อง วรรณกรรมเรื่องมหาชาติในวัฒนธรรมไทย ในวันที่ 25 พ.ค. 2565 เวลา 08.30-17.00 น. ที่ห้องประชุมใหญ่ สำนักหอสมุดแห่งชาติ หรือรับชมการถ่ายทอดสดได้ทาง facebook fanpage กรมศิลปากร สอบถามได้ที่กลุ่มภาษาและวรรณกรรม สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ ทางอีเมล [email protected] หรือโทร. 0-2164-2501 ต่อ 6076
