วันมวยไทยแห่งชาติ ตรงกับวันที่ 17 มีนาคม ของทุกปี ซึ่งในวันนี้ถือเป็นวันระลึกเหตุการณ์ในอดีต สมัยกรุงศรีอยุธยา เสียกรุงครั้งที่ 2 ที่ ‪นายขนมต้ม‬ นักมวยคาดเชือกชาวกรุงศรีอยุธยา ได้ขึ้นชกมวยต่อหน้าพระที่นั่งพระเจ้ามังระ ในวันที่ 17 มีนาคม พ.ศ. 2317 และสามารถชนะได้ถึงสิบคน ทำให้ศิลปะการต่อสู้ การป้องกันตัวของไทยได้เป็นที่รู้จัก และมีชื่อเสียงตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา พร้อมกันนี้ นายขนมต้ม ยังได้รับการยกย่องให้เป็นเสมือน “บิดามวยไทย” อีกด้วย
 

ประวัตินายขนมต้ม

นายขนมต้ม เกิดที่ ตำบลบ้านกุ่ม อำเภอบางบาล จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นบุตรของนายเกิด และนางอี มีพี่สาวชื่อเอื้อย แต่หลังการบุกของทัพพม่า ได้ทำให้ พ่อแม่และพี่สาวถูกพม่าฆ่าตายทั้งหมด มีเพียงแต่นายขนมต้มคนเดียวที่รอดชีวิตมาได้จากการถูกจับเป็นเชลยในระหว่างการเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 และได้ไปอาศัยอยู่ในวัดตั้งแต่เล็ก ก็ได้เรียนรู้วิชาการต่อสู้แม่ไม้มวยไทยอย่างต่อเนื่อง จนมีชื่อเสียงเป็นที่เลืองลือ

ดังปรากฏในพงศาวดารว่า

เมื่อพระเจ้ามังระโปรดให้ปฏิสังขรณ์และก่อเสริม พระเจดีย์ชเวดากองในเมืองย่างกุ้ง เป็นการใหญ่นั้น ครั้นงานสำเร็จลงในปี พ.ศ. 2317 พอถึงวันฤกษ์งามยามดี คือวันที่ 17 มีนาคม จึงโปรดให้ทำพิธียกฉัตรใหญ่ขึ้นไว้บนยอดเป็นปฐมฤกษ์ แล้วได้ทรงเปิดงานมหกรรมฉลองอย่างมโหฬาร ขุนนางพม่ากราบทูลว่า “นักมวยไทยมีฝีมือดียิ่งนัก”

พระเจ้ามังระจึงตรัสสั่งให้เอาตัวนายขนมต้ม นักมวยดีมีฝีมือตั้งแต่ครั้งกรุงเก่ามาถวาย พระเจ้ามังระได้ให้จัดมวยพม่าเข้ามาเปรียบกับนายขนมต้ม โดยจัดให้ชกต่อหน้าพระที่นั่ง ปรากฏว่านายขนมต้มชกพม่าไม่ทันถึงยกก็แพ้ ถึงเก้าคนสิบคนก็สู้ไม่ได้ พระเจ้ามังระทอดพระเนตรยกพระหัตถ์ตบพระอุระ ตรัสสรรเสริญนายขนมต้มว่า

“คนไทยนี้มีพิษสงรอบตัว แม้มือเปล่ายังเอาชนะคนได้ถึงเก้าคนสิบคน นี่หากว่ามีเจ้านายดี มีความสามัคคีกัน ไม่ขัดขากันเอง และไม่เห็นแก่ความสุขส่วนตัว และโคตรตระกูลแล้ว ไฉนเลยกรุงศรีอยุธยาจะเสียทีแก่ข้าศึก ดั่งที่เห็นอยู่ทุกวันนี้”
 

หลังจากที่นายขนมต้มเอาชนะนักมวยพม่าได้แล้ว พระเจ้ามังระ ได้ปูนบำเหน็จให้เป็นข้ารับใช้ในกรุงอังวะ แต่นายขนมต้มปฏิเสธ แต่ขอเป็นการปลดปล่อยตนและเชลยคนไทยทั้งหมดเพื่อเป็นอิสระ

พระเจ้ามังระ จึงยอมทำตามคำขอ ในที่สุดนายขนมต้มและเชลยไทย ได้เดินทางกลับบ้านเกิด คือ กรุงธนบุรี ที่เป็นราชธานีสมัย พระเจ้ากรุงธนบุรี หรือ พระเจ้าตากสินมหาราช

เหตุการณ์ที่นายขนมต้มสามารถเอาชนะนักมวยพม่าได้ เมื่อวันที่ 17 มีนาคม 2317 นี้เอง ทำให้ได้มีการกำหนดให้วันที่ 17 มีนาคม ของทุกปี เป็น วันมวยไทย เพื่อเป็นเกียรติต่อนักมวยไทย

นอกจากนี้ ชาวพระนครศรีอยุธยาได้พร้อมใจกันสร้าง อนุสาวรีย์นายขนมต้ม ไว้ที่บริเวณสนามกีฬากลาง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา อีกด้วย

ขอบคุณภาพประกอบ : Pixabay, Wikipedia