น้ำอสุจิเป็นเลือด ถูกนิยามโดยการมีเลือดอยู่ในน้ำอสุจิ มักเป็นอาการที่แยกได้ อย่างไรก็ตามอาจเกิดร่วมกับภาวะปัสสาวะเป็นเลือด ปัสสาวะบ่อย ปัสสาวะลำบาก และ/หรือปวดถุงอัณฑะ ปัญหานี้ทำให้เกิดความวิตกกังวลอย่างมากและทำให้ผู้ป่วยหวาดกลัว ภาวะน้ำอสุจิเป็นเลือดถือเป็นภาวะที่ไม่เป็นเนื้อร้ายและสามารถหายด้วยตนเอง มักเกิดจากสาเหตุการอักเสบหรือการติดเชื้อ อย่างไรก็ตาม ภาวะน้ำอสุจิเกิดเป็นซ้ำใหม่หรือต่อเนื่อง อาจบ่งบอกถึงพยาธิสภาพที่ร้ายแรงกว่า โดยเฉพาะในผู้ป่วยที่อายุมากกว่า 40 ปี และผู้ป่วยดังกล่าวควรถูกส่งต่อไปพบผู้เชี่ยวชาญด้านระบบทางเดินปัสสาวะเพื่อขอคำปรึกษา
ปัจจุบันอุบัติการณ์ ที่แน่นอนของน้ำอสุจิเป็นเลือดยังไม่เป็นที่ทราบรู้จัก เนื่องจากข้อเท็จจริงที่ว่าผู้ชายส่วนใหญ่ไม่ได้ตรวจสอบน้ำอสุจิ ดังนั้นจึงไม่ได้รายงานเพื่อการปรึกษาหารือ แม้ว่าอุบัติการณ์ของน้ำอสุจิเป็นเลือด ได้รับการรายงานว่าเป็นหนึ่งในผู้ป่วยใหม่ 5,000 รายที่นำเสนอต่อคลินิกผู้ป่วยนอกระบบทางเดินปัสสาวะ บ่อยครั้งที่ช่วงอายุของผู้ป่วยเหล่านี้อยู่ระหว่าง 30 ถึง 40 ปี แต่ผู้ชายอายุมากกว่า 40 ปีก็มีอาการนี้ ในเวลานี้ไม่มีแนวทางปฏิบัติที่กำหนดเกี่ยวกับการประเมินผู้ป่วยที่มีน้ำอสุจิเป็นเลือด ซึ่งจะช่วยให้มีการวินิจฉัยที่ชัดเจนและทำให้มีหลักฐานจำกัด
สาเหตุ ตามปกติทั่วไป เลือดในน้ำอสุจิได้ถูกรับการพิจารณาว่าไม่มีนัยสำคัญทางคลินิกและสันนิษฐานว่าเป็นผลจากการหยุดการมีเพศสัมพันธ์เป็นเวลานานหรือการมีกิจกรรมทางเพศที่รุนแรง สาเหตุที่แน่นอนของน้ำอสุจิเป็นเลือด ไม่สามารถพบได้ในผู้ป่วยมากถึง 70 เปอร์เซ็นต์ ในกรณีส่วนใหญ่น้ำอสุจิเป็นเลือดไม่ทราบสาเหตุ การเป็นน้ำอสุจิเป็นเลือดครั้งแรกและครั้งเดียว มักจะถือว่าเป็นโรคที่ไม่เป็นมะเร็งและความเสี่ยงของโรคมะเร็งอยู่ในระดับต่ำ
อาการน้ำอสุจิเป็นเลือดที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องหรือเกิดซ้ำ อาจทำให้ผู้ป่วยเครียดมาก สิ่งนี้เป็นเรื่องที่ไม่น่าพอใจสำหรับทั้งผู้ป่วยและผู้เชี่ยวชาญด้านระบบปัสสาวะหากสาเหตุของน้ำอสุจิยังไม่ทราบ ในกรณีดังกล่าวจำเป็นต้องมีการตรวจสอบอย่างเป็นระบบเพื่อสร้างการวินิจฉัยและเริ่มการรักษาสาเหตุ การติดเชื้อหรือการอักเสบจะถูกพิจารณาว่าเป็นผู้ร้ายหลักในกรณีของน้ำอสุจิเป็นเลือด และในกรณีส่วนใหญ่พบว่ามีการหายด้วยตนเอง สำหรับเนื้องอกเช่นเนื้องอกท่อปัสสาวะที่ไม่เป็นมะเร็งหรือมะเร็งท่อน้ำเชื้อสามารถทำให้น้ำอสุจิเป็นเลือดได้ น้ำอสุจิเป็นเลือดมักจะเป็นอาการของปัญหาระบบทางเดินปัสสาวะ
อย่างไรก็ตามเงื่อนไขทางการแพทย์ หรือโรคระบบอื่น ๆ เช่นความดันโลหิตสูงอย่างรุนแรง ความผิดปกติของตับหรือเลือดไม่สามารถหยุดได้อาจเป็นสาเหตุ
—————————–
ศ.น.ท.ดร.นพ.สมพล เพิ่มพงศ์โกศล
