การผ่าตัดมะเร็งต่อมลูกหมาก จะมีความเสียหายของเส้นประสาทเสมอ ซึ่งเส้นประสาทนี้จะมีส่วนในการแข็งตัวขององคชาตด้วย ถึงแม้ว่าเส้นประสาทจะฟื้นฟูได้เองหลังการผ่าตัดแต่จะช้ามากกว่าจะฟื้นฟูจนปกติซึ่งอาจใช้เวลาถึง 3 ปี และทำให้การแข็งตัวลดลงหรือไม่มีในที่สุด นอกจากนี้พบว่าเลือดที่ไหลเวียนสู่องคชาตลดลงจากการบาดเจ็บของเส้นเลือด ซึ่งการไหลเวียนของเลือดที่ลดลงนี้อาจทำให้เกิดภาวะขาดออกซิเจน, การตายของเซลล์, การสะสมของคอลลาเจน และเกิดพังผืดในกล้ามเนื้อขององคชาตในที่สุด
ปัจจุบันจึงได้มีการหาวิธีบำบัดรักษาหลังการผ่าตัดเพื่อป้องกันหรือฟื้นฟูอาการข้างต้น ถึงแม้ว่าการฟื้นฟูของเส้นประสาทต้องอาศัยเวลานาน แม้แต่การเกิดพังผืดก็สามารถป้องกันได้โดยการเพิ่มออกซิเจนในกล้ามเนื้อองคชาต ซึ่งมีความจำเป็นต่อการคงสภาพของกล้ามเนื้อเรียบ
The British Society for Sexual Medicine ได้แนะนำให้ใช้ยากลุ่มยับยั้งเอนไซม์ พีดีอี 5 ไอ (PDE5I) และบริหารกล้ามเนื้อแบบสุญญากาศเป็นการบำบัดรักษาขั้นแรก ยากลุ่มพีดีอี 5 ไอ ช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดเข้าสู่องคชาตโดยการคลายตัวของกล้ามเนื้อเรียบของหลอดเลือด อย่างไรก็ตามคนไข้ที่มีการรั่วที่หลอดเลือดดำ และมีพังผืดที่องคชาตมักจะตอบสนองต่อยาไม่ดี เป็นที่ทราบกันแล้วว่าการตอบสนองของยา พีดีอี 5 ไอ หลังการผ่าตัดมะเร็งต่อมลูกหมากมีเพียง 15-80% และหากการผ่าตัดไม่ได้เป็นแบบสงวนเส้นประสาท (non-nerve sparing) ตามทฤษฎียาพีดีอี 5 ไอ จะไม่ได้ผลเนื่องจากการออกฤทธิ์ของยาต้องอาศัยไนตริกออกไซด์จากเส้นประสาทด้วย การใช้ยาพีดีอี 5 ไอ อย่างเดียวจึงอาจยังไม่เพียงพอ จึงมีการบริหารกล้ามเนื้อแบบสุญญากาศร่วมด้วย
ในการบริหารกล้ามเนื้อแบบสุญญากาศร่วมกับยากลุ่มพีดีอี 5 ไอ ได้ผลที่ดี มีการศึกษาการบริหารกล้ามเนื้อแบบสุญญากาศ 5-10 นาทีต่อวันร่วมกับทานยาพีดีอี 5 ไอ สัปดาห์ละ 3 ครั้งได้ผลสำเร็จ 90% โดยวัดจากคะแนน ไอไออีเอฟ หลังการผ่าตัด 1 ปี แสดงให้เห็นว่าการบริหารกล้ามเนื้อแบบสุญญากาศร่วมกับยากลุ่มพีดีอี 5 ไอ หลังการผ่าตัดมะเร็งต่อมลูกหมากพบว่าช่วยฟื้นฟูการแข็งตัวขององคชาตได้ดี โดยช่วยป้องกันการเกิดพังผืดของกล้ามเนื้อเพศป้องกันการเกิดก้อนแข็งภายในกล้ามเนื้อเพศสองมัดที่เป็นส่วนสำคัญของการยืดแล้วแข็งตัวขณะร่วมเพศ ช่วยให้มีความยาวเพิ่มขึ้นขณะร่วมเพศด้วยและฟื้นคืนผลที่อาจเกิดหลังการผ่าตัดได้ อย่างไรก็ตามการเรียนรู้ระบบบริหารกล้ามเนื้อเพศเป็นเรื่องละเอียดอ่อนมากเปรียบเช่นเรียนรู้วิธีฝึกเรียนรู้วิชากอล์ฟ ต้องมีโปรสอนใกล้ชิดแล้วไปออกรอบแตกฉานเอง การฝึกกล้ามเนื้อเพศบางคนเรียนรู้เร็ว บางคนต้องฝึก 5-6 ครั้งก่อนรู้จริง หลังฝึกก็จะลืมคำว่าอ่อนตัวเป็นเพราะกล้ามเนื้อเพศจะแข็งตัว 30 นาทีได้ทุกวัน เมื่อร่วมเพศโดยไม่ต้องกินยาก่อนร่วมเพศ ผู้ไม่ได้ฝึกก็จะบอกว่าไม่ได้ผล คนไม่ยอมฝึกกล้ามเนื้อเพศผลคือรู้จักแต่คำว่าอ่อนตัว แข็งไม่นานไปตลอดชีวิต
—————–
ดร.อุ๋มอิ๋ม
