โรค 3 โรคที่ทำสถิติมากสุดทำให้ผู้คนต้องเสียชีวิตมากทุกวันนี้ ได้แก่ โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคอุบัติเหตุบนท้องถนน และโรคมะเร็ง โรคอันไหนจะนำเด่นต่างสลับกันไปมา ทุกวันนี้เรื่องมะเร็งดูจะนำขึ้นมาเรื่อย ๆ เพราะคนเริ่มกลัวรักษาตัวดีขึ้น รู้วิธีไปติดต่อหาทางให้รู้เร็วขึ้น ว่าอวัยวะส่วนนั้นส่วนนี้จะตรวจให้รู้ว่าเป็นมะเร็งหรือไม่ จะทำอย่างไร โรคลำไส้ใหญ่เป็นโรคหนึ่งที่คนสามารถไปติดต่อสถานบริการบางแห่งที่รับดูแล ค้นหาให้รู้ล่วงหน้าได้ก่อนจะเกิดอาการ ทำให้จำนวนเพิ่มมากขึ้น
ลำไส้ใหญ่ เป็นส่วนล่างของทางเดินอาหาร ยาวราว 7 ฟุต มีหน้าที่คอยกักอาหารที่ดูซึมแล้ว เตรียมที่จะขับถ่ายออก ผู้ที่สงสัยว่าจะเป็นมะเร็ง มักพบอายุเกิน 50 ปีขึ้นไป ชอบกินอาหารที่ไขมันสูง กินของปิ้งย่างประจำ อาหารมีกากน้อย และเป็นเรื่องของพันธุกรรมด้วย โดยรวมแล้วจะพบบ่อยสลับกับพวกมะเร็งตับ ปอด มาให้เห็นอยู่เสมอ
อาการ อุจจาระมักจะเหลวปนแข็ง ท้องอืดบ่อย นํ้าหนักลด อุจจาระปนเลือด การวินิจฉัยที่ได้ผลแน่นอนคือการส่องกล้องเข้าทางทวารหนัก เพื่อตรวจดูภายในลำไส้ใหญ่ทั้งหมด จะมีแผลหรือมีก้อนอยู่ที่ใดบ้าง หากพบก็จะตัดชิ้นเนื้อออกมาตรวจดูทางพยาธิว่าจะเป็นมะเร็งหรือไม่ ถ้าเป็นก็จะได้วางแผนเพื่อการรักษาต่อไป
การตรวจลำไส้ใหญ่หามะเร็งล่วงหน้า เป็นโครงการที่มีโรงพยาบาลหลายแห่งต่างให้บริการเรืื่องนี้ บางแห่งก็จัดทำขึ้นเพื่อการค้นคว้าวิจัย บางแห่งก็ทำเป็นธุรกิจ เพราะคนไข้ยุคใหม่สนใจเรื่องนี้กันมาก อะไรที่สามารถบอกล่วงหน้าได้ก็เป็นเรื่องดี ผลออกมาถ้ารู้ล่วงหน้าก่อนก็ดี จะได้วางแผนการรักษาไว้ เตรียมตัวเตรียมใจได้ถูกต้อง ดีกว่ามารู้ตอนระยะหลัง ๆ แล้ว ทำให้การรักษาไม่ได้รับผลดีไปด้วย
การวางแผนการรักษา ผมก็เป็นคนสูงอายุคนหนึ่งที่สนใจเรื่องนี้ เคยทำงานอยู่ที่ รพ.ราชวิถี ก็ต้องใช้บริการของเขาต่อ ได้ไปบอกจุดประสงค์ของเราให้เขาทราบ โรงพยาบาลแห่งนี้มีทั้งหน่วยส่องกล้องทางเดินอาหาร แผนกอายุรกรรม และแผนกศัลยกรรม อยู่ที่ชั้น 16 ของตึกใหม่ ผมได้ไปบอกจุดประสงค์ทางหน่วยส่องกล้องทางศัลยกรรมเพราะเคยทำงานอยู่ที่นี่ ทั้งสองแผนกต่างมีคนมาติดต่อเรื่องนี้กันมาก ทางเจ้าหน้าที่จะวางแผนการตรวจรักษาให้เสร็จ พร้อมกับนัดวันที่จะมาตรวจให้ทราบ ปัญหาคือ จะต้องเตรียมลำไส้ให้สะอาดด้วยการกินยาถ่าย คนที่แข็งแรงดีก็ไปเตรียมที่บ้านได้ ถ้าเป็นคนสูงอายุมากก็เหมาะที่จะอยู่โรงพยาบาลสัก 1 คืน เพื่อเตรียมตัว ทำเสร็จค่อยกลับบ้าน
การตรวจดูลำไส้ใหญ่ วันก่อนตรวจ ทางเจ้าหน้าที่จะแนะนำให้กินอาหารอ่อน ต่อมาเป็นอาหารเหลว พอถึงวันก่อนทำ 1 วัน ที่มานอนโรงพยาบาลจะให้งดอาหาร ให้กินยาถ่ายแทน จะเป็นพวกนํ้ายาเกลือแร่ใส กินราว 3,000 ซีซี ค่อย ๆ ดื่มไปภายใน 3 ชั่วโมง ต่อมาจะค่อย ๆ ถ่ายอุจจาระ แพทย์ต้องการให้ถ่ายจนอุจจาระเกลี้ยงใส เพื่อส่องกล้องดูได้สะดวก ตรวจดูโดยถ่ายรูปอุจจาระรายงานไป เมื่ออุจจาระใสตามต้องการ เขาจะส่งเปลมารับคนไข้ไปตรวจที่ห้องตรวจเลย
การตรวจลำไส้ใหญ่ด้วยกล้อง ยุคใหม่ทันสมัยมาก คนไข้ไม่เจ็บเลยเมื่อหมอสอดกล้องเข้าตรวจทางทวารหนัก คนไข้สามารถคุย เห็นภาพในจอ สอบถามคุณหมอผู้ทำได้ แพทย์ผู้ตรวจให้ผมคือ พญ.กรรณิการ์ เลาหวิจิตร และ นพ.ทวี รัตนชูเอก แพทย์ผู้ดมยาสลบคือ พญ.ชินรัตน์ พงษ์พฤกษา ตรวจราว 20 นาทีก็เสร็จเรียบร้อย ผลการตรวจ แพทย์บอกคร่าว ๆ ว่าเป็นปกติดี แต่ต้องรอฟังผลชิ้นเนื้อที่ตัดไปตรวจก่อนด้วยว่าจะเป็นอย่างไร โดยสรุปการตรวจหามะเร็งให้รู้ล่วงหน้าก็เป็นเรื่องดี
เป็นมะเร็งก็จะได้วางแผนรักษาแต่เนิ่น ๆ หากไม่เป็นก็จะได้สบายใจไปชั่วระยะหนึ่งเท่านั้น
การตรวจดูมะเร็งลำไส้ใหญ่ล่วงหน้า เป็นวิวัฒนาการอันหนึ่งที่คนเริ่มสนใจและนิยมกันมาก ด้วยอยากรู้จะได้วางแผนการรักษาไว้ก่อนแต่เนิ่น ๆ ถ้ารู้ตอนป่วยจะตรวจลำบากขึ้นและโรคอาจลุกลามมากขึ้นไปด้วย การตรวจยุคใหม่ก็สะดวกสบายไม่มีปวดเจ็บอะไร เพียงอดทนถ่ายอุจจาระจนเกลี้ยงลำไส้เพื่อการตรวจจะได้สะดวกขึ้น จึงขอแนะนำผู้สูงอายุ ยิ่งอายุมากยิ่งควรต้องตรวจไว้ เพื่อวางแผนการรักษาได้สะดวกขึ้น มาพบตอนมีอาการแล้วจะไม่คล่องตัวเหมือนตอนปกติ และโรคอาจลุกลามไปมากขึ้นด้วย.
………………………………..
นพ.สุวิทย์ เกียรติเสวี
