เรียน คุณหมอ ดร.โอ สุขุมวิท 51 ที่นับถือ
ผมอายุ 54 ปี เป็นผู้ที่ชอบติดตามอ่านคอลัมน์ของคุณหมอเป็นประจำ เพราะได้ความรู้และสามารถนำมาใช้กับชีวิตประจำวันได้ ส่วนตัวเป็นคนที่ชอบดูแลสุขภาพมาตลอดตั้งแต่อายุ 25 ปี จนทุกวันนี้เรื่องอาหารการกินจะกินผักมากกว่าอาหารทุกชนิด และจะชอบกินปลามากกว่าอาหารประเภทเนื้อ ออกกำลังกายทุกวัน
แต่มีปัญหาอยากจะเรียนถามคุณหมอคืออ่านหนังสือพิมพ์เกือบทุกวันและมักจะเจอข่าวที่มีบุคคลมีชื่อเสียง หรือชาวต่างชาติที่เสียชีวิตด้วยภาวะหัวใจล้มเหลวอยู่เสมอ ๆ และมักจะเป็นชายมากกว่าหญิง จึงอยากรู้ว่าโรคนี้เป็นอย่างไร มีวิธีการป้องกันอย่างไร และจะทราบได้อย่างไรว่าตัวเรามีภาวะเสี่ยงต่อการเป็นหัวใจล้มเหลว จะได้หาทางป้องกันการเกิดโรค ตัวผมเองก็มีอายุมากแล้วแต่ก็อยากมีอายุถึงร้อยปี
ด้วยความนับถือ
วิลลี่
ตอบ วิลลี่
ภาวะหัวใจล้มเหลวเป็นภาวะแทรกซ้อนที่มักเกิดกับผู้ป่วยโรคหัวใจชนิดต่าง ๆ โดยเฉพาะโรคเส้น เลือดหัวใจตีบ ภาวะหัวใจล้มเหลวคือภาวะที่หัวใจไม่สามารถสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงร่างกายได้เพียงพอทำให้เนื้อเยื่อต่าง ๆ ขาดออกซิเจน เมื่อไตได้รับเลือดไปเลี้ยงน้อยลงทำให้ไตสร้างสารบางชนิดออกมาทำให้เกิดการคั่งของน้ำและเกลือแร่ในร่างกาย หากหัวใจห้องล่างซ้ายล้มเหลวก็จะมีการคั่งของน้ำและเกลือที่ปอดทำให้เกิดภาวะน้ำท่วมปอด หากหัวใจห้องล่างขวาล้มเหลวจะเกิดการคั่งของน้ำที่ขาทำให้ขาบวม อาการหัวใจล้มเหลวอาจเกิดขึ้นแบบเฉียบพลันเช่นเกิดภายหลังจากหลอดเลือดหัวใจตีบ หรืออาจค่อย ๆ เกิด
อาการของภาวะหัวใจล้มเหลว ได้แก่ ไอตอนกลางคืน อาจมีเสมหะเป็นฟองสีชมพูร่วมด้วย หอบเหนื่อยตอนกลางคืน นอนราบหายใจไม่สะดวก หอบเหนื่อยง่ายหลังออกแรงหรือออกกำลังกาย ทำงานหนักไม่ได้ อ่อนเพลีย เหนื่อย เวียนศีรษะ ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน บวมที่ปลายเท้า ข้อเท้า และกดบุ๋ม การป้องกันภาวะหัวใจล้มเหลว คือ ป้องกันไม่ให้เป็นโรคหัวใจ พักผ่อนให้เพียงพอ หลีกเลี่ยงภาวะเครียด ไม่ทำงานที่ออกแรงมาก ๆ อย่างหักโหม งดอาหารเค็ม ควบคุมปริมาณการดื่มน้ำ รับประทานยาตามแพทย์สั่ง เข้าพบแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอ หากมีน้ำหนักเพิ่ม รู้สึกผิวหนังตึง ข้อเท้าบวม รองเท้าหรือเสื้อผ้าคับ และไอบ่อยขึ้น รู้สึกเพลีย และการทำกิจวัตรประจำวัน
ได้ช้าลง อาจเป็นอาการเริ่มแรกของภาวะหัวใจล้มเหลว ควรรีบมาพบแพทย์
ปัจจุบันจึงได้มีการตรวจหาสารที่มีชื่อว่า N-terminal proBNP หรือ NT-proBNP (เอ็นทีโปรบีเอ็นพี) NT-proBNP เป็นส่วนปลายของสาร proBNP ที่มี nitrogen atom เกาะอยู่ ซึ่งสาร proBNP เป็นฮอร์โมนที่เป็นสารต้นกำเนิดของการสร้าง BNPโดย BNP ย่อมาจาก Brain natriuretic peptide หลั่งมาจากสมองและหัวใจห้องล่าง (ventricles) จะมีการหลั่งเพิ่มมากขึ้นในภาวะหัวใจล้มเหลว การตรวจหาสาร NT-proBNP จึงสามารถช่วยในการวินิจฉัยภาวะหัวใจล้มเหลวโดยถ้าตรวจพบสารนี้จากการตรวจเลือดในปริมาณตามเกณฑ์ที่กำหนดก็จะวินิจฉัยได้ว่ามีภาวะหัวใจล้มเหลวซึ่งพบว่ามีความไวและความจำเพาะค่อนข้างสูง ท่านปฏิบัติดีเยี่ยมแล้ว ระบบอาหาร ระบบกล้ามเนื้อก็ช่วยได้ดีเยี่ยมแล้ว หมั่นตรวจระบบหัวใจ ระบบทางเพศเพิ่มเติม และก็ครบถ้วนของสุขภาพกายและสุขเพศมีโอกาสอยู่เกิน 90 ปีได้ การพบแพทย์ด้านหัวใจ ตรวจกราฟหัวใจ จึงสำคัญเป็นอันดับแรก ควรรีบพบแพทย์.
………………………………
ดร.โอ สุขุมวิท51
