ยูนุส วัย 84 ปี ซึ่งเป็นที่รู้จักกันในฐานะ “นายธนาคารเพื่อคนจน” ได้รับรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพประจำปี 2549 จากผลงานการให้กู้เงินจำนวนเล็กน้อยแก่ผู้หญิงในชนบท เพื่อช่วยให้พวกเธอสามารถลงทุนในเครื่องมือการเกษตร หรืออุปกรณ์ทางธุรกิจ และเพิ่มรายได้
นอกจากนี้ ธนาคารกรามีนที่ยูนุสเป็นผู้ก่อตั้ง ก็ได้รับการยกย่องว่าช่วยกระตุ้นการเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างรวดเร็วในบังกลาเทศ อีกทั้งผลงานของธนาคารแห่งนี้ ยังถูกนำไปประยุกต์ใช้ในประเทศกำลังพัฒนาหลายสิบประเทศด้วย
อย่างไรก็ตาม ภาพลักษณ์สาธารณะของเขาในบังกลาเทศ กลับทำให้ยูนุส กลายเป็นศัตรูของฮาสินา ซึ่งเธอเคยกล่าวหายูนุส ทั้งในสุนทรพจน์และในศาล ว่าเขา “สูบเลือดคนจน”
เมื่อปี 2550 ยูนุสประกาศแผนการจัดตั้ง “พรรคพลังพลเมือง” เพื่อยุติวัฒนธรรมการเมืองที่เผชิญหน้ากันของบังกลาเทศ ซึ่งเต็มไปด้วยความไม่มั่นคง และการปกครองโดยทหาร
แม้ยูนุสละทิ้งความทะเยอทะยานเหล่านั้นภายในเวลาไม่กี่เดือน แต่ความเป็นประปักษ์ที่เกิดจากการท้าทายชนชั้นปกครองยังคงมีอยู่ ส่งผลให้เขาถูกดำเนินคดีอาญามากกว่า 100 คดี และถูกใส่ร้ายป้ายสีโดยหน่วยงานอิสลามที่นำโดยรัฐ ซึ่งกล่าวหาว่า ยูนุสส่งเสริมพฤติกรรมรักร่วมเพศ
ต่อมาในปี 2554 รัฐบาลธากาบังคับให้ยูนุส ออกจากธนาคารกรามีนอย่างไม่มีเหตุผล ซึ่งเขาคัดค้านการตัดสินใจดังกล่าว แม้ศาลฎีกาบังกลาเทศ พิพากษายืนคำตัดสินก็ตาม
เมื่อเดือน ม.ค. ที่ผ่านมา ศาลแรงงานในกรุงธากาตัดสินจำคุกยูนุส และเพื่อนร่วมงานอีกสามคน จากบริษัทแห่งหนึ่งที่เขาก่อตั้ง เป็นเวลา 6 เดือน เนื่องจากพบว่า พวกเขาไม่สามารถจัดตั้งกองทุนสวัสดิการแรงงานได้ตามกฎหมาย ซึ่งทั้งสี่คนได้รับการประกันตัวทันทีระหว่างรออุทธรณ์
กระนั้น หน่วยงานเฝ้าระวังหลายแห่ง รวมถึงองค์การนิรโทษกรรมสากล “แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล” วิพากษ์วิจารณ์คดีข้างต้นว่า “มีแรงจูงใจทางการเมือง”
ทั้งนี้ทั้งนั้น บรรดาแกนนำของกลุ่มนักศึกษาที่ออกมาประท้วง จนนำไปสู่การขับไล่ฮาซินาออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี เข้าพบกับกองทัพบังกลาเทศ และประธานาธิบดีโมฮัมเหม็ด ชาฮาบุดดิน เมื่อช่วงค่ำของวันอังคารที่ผ่านมา และทำให้เกิดการตัดสินใจจัดตั้งรัฐบาลเฉพาะกาล หรือรัฐบาลชั่วคราว โดยมียูนุสเป็นหัวหน้าคณะที่ปรึกษา
“หากจำเป็นต้องมีการดำเนินการใด ๆ ในบังกลาเทศ เพื่อประเทศของผม และเพื่อความกล้าหาญของประชาชนของผม ผมก็จะรับตำแหน่งนี้ และดำเนินการ” ยูนุสกล่าวในแถลงการณ์ก่อนการประกาศแต่งตั้ง พร้อมกับเรียกร้องให้มี “การเลือกตั้งที่เสรี”.
เลนซ์ซูม
เครดิตภาพ : GETTY IMAGES
