การล่วงละเมิดทางเพศ (Sexual Harassment) การกระทำที่มีเจตนาไม่ดีต่อเพศตรงข้าม หรือเพศเดียวกันเพื่อผลประโยชน์ในการร่วมรักโดยไม่ได้รับการยินยอมจากอีกฝ่ายซึ่งการกระทำดังกล่าวอาจอยู่ในรูปแบบของหลายประการ เช่น การแสดงออกทางวาจา กิริยาท่าทาง การแทะโลมทางสายตา การสัมผัสทางร่างกาย หรือการส่งข้อความในเชิงอนาจาร
การล่วงละเมิดทางเพศในที่ทำงานมีอยู่ 2 ประเภท ได้แก่การล่วงละเมิดทางเพศแบบมีการยื่นหมูยื่นแมวและสภาพแวดล้อมการทำงานที่ไม่เป็นมิตร ความแตกต่างทั้งสองประเภทคือ
1. มีการยื่นหมูยื่นแมว (Quid pro quo) การล่วงละเมิดทางเพศแบบมีการยื่นหมูยื่นแมว เกี่ยวข้องกับความไม่สมดุลของอำนาจระหว่างฝ่ายต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น ระหว่างหัวหน้างานและพนักงาน หรือระหว่างผู้สรรหาและผู้สมัคร แปลตามตัวอักษรว่า “บางสิ่งเพื่อบางสิ่ง” เครื่องตอบแทนการสับเปลี่ยน หรือหมูไปไก่มา เป็นต้น การล่วงละเมิดทางเพศแบบมีการยื่นหมูยื่นแมว เกี่ยวข้องกับการแลกเปลี่ยนความชอบทางเพศเพื่อผลประโยชน์หรือการคุกคาม
ตัวอย่างบางส่วนของการล่วงละเมิดทางเพศแบบมีการยื่นหมูยื่นแมว รวมถึงการร้องขอทางเพศเพื่อ แลกกับการจ่ายเงินเพิ่มขึ้นโปรโมชัน, ได้เปลี่ยนการงานที่ดีขึ้น, การมอบหมายงานที่ดี, รับประกันตำแหน่งงาน และได้ความปลอดภัยในการทำงาน อีกทางเลือกหนึ่ง การล่วงละเมิดทางเพศแบบมีการยื่นหมูยื่นแมว ยังสามารถเกิดขึ้นได้ในรูปของการคุกคาม เช่น การขู่ว่าจะวิจารณ์ผลการทำงานที่ไม่ดี เว้นแต่ว่าเหยื่อจะไปออกเดตกับหัวหน้างาน การคุกคามที่รุนแรงกว่านั้นรวมถึงการเลิกจ้าง ถ้าเหยื่อจะปฏิเสธผู้ล่วงละเมิดทางเพศ
2. สภาพแวดล้อมการทำงานที่ไม่เป็นมิตร การล่วงละเมิดทางเพศในสภาพแวดล้อมการทำงานที่เป็นปฏิปักษ์นั้นแตกต่างจากการล่วงละเมิดทั่วไปเช่น แบบมีการยื่นหมูยื่นแมว การล่วงละเมิดในสภาพแวดล้อมที่ไม่เป็นมิตรจำเป็นต้องทำซ้ำ ๆ และมีคำจำกัดความที่
กว้างกว่าแบบมีการยื่นหมูยื่นแมวการล่วงละเมิดทางเพศในลักษณะนี้เกิดขึ้นซ้ำแล้วซ้ำเล่าและเป็นพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ซึ่งทำให้ผู้ถูกคุกคามเดือดร้อนอย่างมาก จนเกิดสภาพแวดล้อมการทำงานที่คุกคามและขัดขวางการทำงานของเหยื่อ การล่วงละเมิดในสภาพแวดล้อมการทำงานที่เป็นปฏิปักษ์ไม่เพียงรวมถึงความผิดที่มีแรงจูงใจทางเพศเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการเลือกปฏิบัติเนื่องจากเพศและรสนิยมทางเพศด้วย
——————————
ศ.น.ท.ดร.นพ.สมพล เพิ่มพงศ์โกศล
