ภาวะองคชาตแข็งค้างเป็น ๆ หาย ๆ – เรียกอีกอย่างว่า แบบเกิดขึ้นบ่อยกลับมาอีกหรือมีอาการเป็นช่วง ๆ - เป็นรูปแบบหนึ่งของภาวะองคชาตแข็งค้างชนิดขาดเลือด เป็นภาวะที่ไม่พบบ่อย ภาวะแข็งตัวของอวัยวะเพศที่เป็น ๆ หาย ๆ จะอธิบายถึงตอนที่การแข็งตัวของอวัยวะเพศเป็นเวลานานซ้ำ ๆ และมักรวมถึงกรณีของภาวะองคชาตแข็งค้างชนิดขาดเลือด โรคนี้เกิดขึ้นบ่อยในผู้ชายที่มีความผิดปกติทางกรรมพันธุ์ โดยมีลักษณะเซลล์เม็ดเลือดแดงที่มีรูปร่างผิดปกติ เรียกว่าเป็นโรคเม็ดเลือดแดงรูปเคียว เซลล์รูปเคียวนี้สามารถปิดกั้นหลอดเลือดในองคชาตได้ ในบางกรณี อาการจะเริ่มต้นด้วยการแข็งตัวของอวัยวะเพศที่ไม่พึงประสงค์และเจ็บปวดในระยะเวลาสั้น ๆ และอาจลุกลามเมื่อเวลาผ่านไปจนเกิดการแข็งตัวบ่อยขึ้นและยาวนานขึ้น ภาวะองคชาตแข็งค้างเป็น ๆ หาย ๆ อาจเริ่มต้นในวัยเด็ก
ภาวะองคชาตแข็งค้างชนิดไม่ขาดเลือด ภาวะองคชาตแข็งค้างชนิดไม่ขาดเลือด อาจเรียกอีกอย่างว่าภาวะองคชาตแข็งค้างชนิดแบบเลือดเข้าจำนวนมาก (High-flow priapism)เกิดขึ้นเมื่อเลือดไหลผ่านหลอดเลือดแดงขององคชาตทำงานไม่ถูกต้องเหมาะสม อย่างไรก็ตาม เนื้อเยื่อองคชาตยังคงได้รับกระแสเลือดและออกซิเจนอยู่บ้าง ภาวะองคชาตแข็งค้างชนิดไม่ขาดเลือด มักเกิดขึ้นเนื่องจากการบาดเจ็บ
อาการและอาการแสดง ได้แก่ การแข็งตัวองคชาตเป็นเวลานานกว่าสี่ชั่วโมงหรือไม่เกี่ยวข้องกับความสนใจหรือการกระตุ้นทางเพศ องคชาตมีการแข็งตัวตั้งตรงแต่ไม่แข็งเต็มที่ มักไม่เจ็บปวด
สาเหตุภาวะองคชาตแข็งค้าง การแข็งตัวของอวัยวะเพศมักเกิดขึ้นเพื่อตอบสนองต่อการกระตุ้น ทางร่างกายหรือจิตใจ การกระตุ้นนี้ทำให้กล้ามเนื้อเรียบบางส่วนของหลอดเลือดองคชาตผ่อนคลาย เพิ่มการไหลเวียนของเลือดไปยังเนื้อเยื่อที่เป็นรูพรุนในองคชาต ส่งผลให้องคชาตที่เต็มไปด้วยเลือดแข็งตัว หลังจากการกระตุ้นสิ้นสุดลง เลือดจะไหลออกมาและองคชาตจะกลับสู่สถานะไม่แข็งตัวหรืออ่อนตัวลง
ภาวะองคชาตแข็งค้าง เกิดขึ้นเมื่อบางส่วนของระบบ เลือด หลอดเลือด กล้ามเนื้อเรียบหรือเส้นประสาท ซึ่งเกิดการเปลี่ยนการไหลเวียนของเลือดจากปกติและการแข็งตัวของอวัยวะเพศยังคงมีอยู่ สาเหตุเบื้องหลังของภาวะองคชาตแข็งค้าง มักไม่สามารถระบุได้ แต่อาจมีเงื่อนไขหลายประการ เนื่องจากคนไข้บางส่วนปิดบังประวัติจากความอาย
———————–
ศ.น.ท.ดร.นพ.สมพล เพิ่มพงศ์โกศล
