''ภาษาไทย''บันไดขั้นแรกของการศึกษา

การศึกษาเป็นหัวใจของการพัฒนาคนให้เป็นพลเมืองดีมีคุณภาพ ไม่ว่าจะเป็นความรู้ทางวิชาการ (scholar)​ วิชาชีพ (professional) ​และทักษะการดำเนินชีวิต (experience)​ เพื่อให้สามารถประกอบอาชีพตามศักยภาพและดำเนินชีวิตได้อย่างเป็นปรกติสุขตามฐานานุรูปของแต่ละบุคคล

โดยมีหลักคิดที่ถูกต้องและไม่บกพร่องในจิตสำนึก หลักคิดที่ถูกต้อง อาทิ รู้กาลเทศะ รู้ว่าอะไรเหมาะหรืออะไรไม่เหมาะ รู้ว่าอะไรควรหรืออะไรไม่ควร รู้จักแยกแยะความผิดชอบชั่วดี ฯลฯ จิตสำนึก อาทิ จิตสำนึกทางประวัติศาสตร์ จิตสำนึกในความรักชาติบ้านเมือง จิตสำนึกในความเป็นพลเมือง จิตสำนึกในด้านสุขอนามัย จิตสำนึกในความปลอดภัย ฯลฯ การศึกษาของชาติที่มีคุณ​ภาพและมาตรฐานจะเป็นปัจจัยสำคัญนำพาประเทศชาติมีความเจริญมั่นคงและประชาชนมีความเจริญผาสุก

สภาพปัญหาการศึกษาของชาติในปัจจุบันมีในหลายมิติที่จะต้องแก้ปัญหากันให้ถูกจุดและถูกวิธีด้วยความจริงใจและจริงจัง มิเช่นนั้นแล้วการศึกษาของชาติจะไม่เกิดประโยชน์ต่อการพัฒนาคนอย่างแท้จริง งบประมาณแผ่นดินของรัฐที่ได้ทุ่มเทใช้จ่ายเป็นเงินจำนวนมหาศาลก็จะไม่คุ้มค่า ฉะนั้นยุทธศาสตร์ชาติ นโยบายและแผนงานในการขับเคลื่อนระบบการศึกษาของประเทศจะต้องครอบคลุมในทุกมิติอย่างรอบด้านซึ่งต้องมีความชัดเจน เพื่อให้คุณภาพและมาตรฐานการศึกษาบรรลุผลตามเป้าหมาย



ปัญหาลำดับแรกซึ่งเป็นปัญหาหลักของการศึกษาที่ถูกมองข้ามและละเลยมาเป็นเวลาหลายทศวรรษ คือ เด็กและเยาวชนไม่มีทักษะในการอ่านเขียนภาษาไทยอย่างถูกต้อง เพราะไม่ได้เรียนภาษาไทยตามหลักภาษาไทย จึงไม่สามารถสะกดคำอ่านและสะกดคำเขียนได้ ส่งผลให้เกิดความเบื่อหน่ายในการเรียนเพราะ เรียนด้วยความไม่เข้าใจ อีกทั้งไม่มีอุปนิสัยรักการอ่าน ไม่สามารถศึกษาเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง (self learning)

ทั้งนี้โครงสร้างภาษาไทยมีความแตกต่างไปจากโครงสร้างภาษาต่างประเทศโดยสิ้นเชิง การสอนภาษาไทยในลักษณะให้จำเป็นคำๆเช่นเดียวกับภาษาอังกฤษเพื่อให้อ่านได้เร็ว ไม่อาจใช้วิธีการนี้ได้เลย เนื่องจากภาษาไทยมีองค์ประกอบพยัญชนะที่มีระดับเสียงสูง กลางและต่ำ สระมีทั้งสระเดี่ยวและสระประสม อีกทั้งยังมีวรรณยุกต์ไม้เอก ไม้โท ไม้ตรีและไม้จัตวากำกับเสียง จึงต้องสอนภายใต้แม่บทมาตราแม่ ก กา และ มาตราตัวสะกด จำแนกต​ามอักษร 3 หมู่ (ไตรยางศ์)​ พร้อมกับผันเสียงวรรณยุกต์อีกด้วย

ภาษาไทยเปรียบเสมือนกุญแจสำหรับไขวิชาความรู้ในศาสตร์ทุกแขนง ไม่ว่าจะเป็นความรู้ด้านวิทยาศาสตร์และด้านสังคมศาสตร์ ระดับการศึกษาตั้งแต่ขั้นพื้นฐานซึ่งประกอบด้วยชั้นปฐมวัย ชั้นประถมศึกษาและชั้นมัธยมศึกษาตลอดจนระดับอาชีวศึกษาและอุดมศึกษา ทุกวิชาล้วนต้องเรียนด้วยภาษาไทยทั้งสิ้น หากเด็กและเยาวชนมีปัญหาในการอ่านเขียน ไม่เข้าใจความหมายของคำและไม่สามารถจับใจความในวลีและประโยคต่างๆได้ ย่อมส่งผลกระทบต่อผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษาทั้งระบบ



ผลการประเมินสมรรถนะนักเรียนมาตรฐานสากลปี 2561 (Program for International Student Assessment – PISA 2018) ขององค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (Organization for Economic Co-operation and Development – OECD) มีนักเรียนจาก 79 ประเทศเข้าร่วมสอบประมาณ 600,000 คน มีการสอบ 3 วิชา ได้แก่ การอ่าน คณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ ปรากฏว่าด้านการอ่าน นักเรียนได้คะแนนเฉลี่ย 393 คะแนน ต่ำกว่าค่าเฉลี่ยของโออีซีดี. 94 คะแนน อยู่ที่ 487 คะแนน คงเป็นที่ประจักษ์กันดีว่านักเรียนไทยมีปัญหาในการอ่านโดยไม่เข้าใจในสิ่งที่อ่านและไม่สามารถจับใจความที่เป็นสาระได้ อีกทั้งไม่สามารถตอบหรืออธิบายข้อความที่ตรงตามโจทย์​

เป็นที่ทราบกันดีว่าผู้ที่ทำงานในหน่วยงานต่างๆทั้งในภาครัฐและภาคเอกชน ตลอดจนผู้ประกอบอาชีพอิสระและประชาชนทั่วไปต่างล้วนมีปัญหาในการสื่อสารภาษาไทยแทบทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นการพูด อ่านและเขียน ก่อให้เกิดความสับสนและเข้าใจไม่ตรงกัน รัฐบาลจึงต้องให้ความสำคัญกับการเรียนการสอนภาษาไทยให้ถูกต้องตามหลักภาษาที่มีมาแต่ในอดีต อีกทั้งต้องรณรงค์ให้คนไทยมีความรักและความภาคภูมิใจในภาษาไทยที่เป็นมรดกอันล้ำค่าที่บรรพชนได้รังสรรค์ไว้ให้ ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ที่มีความวิจิตรไพเราะเหมือนภาษาดนตรียากที่จะมีภาษาชนชาติอื่นเสมอเหมือน

สุเทพ วงศ์กำแหง ศิลปินแห่งชาติ เป็นผู้เล็งเห็นถึงคุณค่าและความสำคัญของภาษาไทยเป็นอย่างยิ่ง ได้มีการรณรงค์การใช้ภาษาไทยให้ถูกต้องเสมอมา ไม่ว่าจะเป็นการพูด อ่านและเขียน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการแต่งเพลงที่มีความงดงามทั้งในด้านเนื้อหาสาระ การใช้คำที่มีสัมผัสนอกและสัมผัสในตามรูปแบบของฉันทลักษณ์ อีกทั้งการร้องเพลงต้องออกเสียงให้ถูกต้องชัดเจนในคำที่มีตัว “ร” และ “ล” เป็นพยัญชนะต้น รวมถึงการออกเสียงคำที่มีอักษรควบกล้ำตัว “ร”, “ล”, “ว” .ให้ถูกต้องตามอักขรวิธี จึงได้ขอให้ เนรัญชรา ศิลปินแห่งชาติ ประพันธ์คำร้องและทำนองเพลง “ ภาษาไทยแห่งชาติ” เมื่อปี 2545 เผยแพร่สู่สาธารณชน เนื้อเพลงมีดังนี้



 
............................................
คอลัมน์ : ว่ายทวนน้ำ
โดย “ทวีศักดิ์ อุ่นจิตติกุล”